ارگونومی دانش طراحی فضا است که با تناسب میان کاربران آن به کار گرفته می شود نه کسانی که با فضا متناسب می باشند.اغلب مردم گمان می کنند به کارگیری دانش ارگونومی تنها در طراحی صندلی و ماشین خلاصه می گردد، ولی کارایی آن بیشتر از این میزان می باشد. به بیانی ساده در تعریف ارگونومی می توان گفت که فاکتورهایی انسانی که اصلی ترین هدف آن جلوگیری از بروز مشکلات و حفظ سلامتی انسان ها است. اصل ارگونومی بسته به کاربردی که هر فضا دارد، متفاوت است. در این مطلب ایده های زیبایی از اصول طراحی آشپزخانه ارگونومیک را جهت آشنایی برای شما همراهان به نمایش خواهیم کشید.
آشنایی با اصول آشپزخانه ارگونومیک و ایده هایی کاربردی از آن
ارگونومی فاکتورهایی انسانی است که به محدودیت ها و قابیلت های های فیزیکی افراد می پردازد و با هدف بهینه ساختن تعامل انسان با سیستم، محیط و محصول آن را دنبال می کند. طبق بررسی های انجام شده درد کمر که از جمله متداول ترین نتایج و عوارض کار محسوب می شود که با ارگونومی محیط کاری راحت و ایمنی متناسب با عامل های انسانی همچون سایز بدن، سرعت، نیرو و حواس پنجگانه طراحی را انجام می دهد که مانع از به وجود آمدن این قبیل مشکلات می گردد.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مهمترین نکات طراحی آشپزخانه را بخوانید.
مثلث کار و اصل های آن
مثلث کار در دهه ۱۹۲۰ از نخستین فاکتورهای کاربردی در فضای آشپزخانه سکونتی طراحی گردید. که راهی مشخص میان تهیه غذا و فضای تمیز نمودن و فضای حفظ و نگهداری مواد غذایی به وجود آورد.
این مثلث دارای این اصول است:
- هر پایه مثلثی طولی میان ۱/۲ -۲/۷ متر داشته باشد.
- هیچ یک از کابینت و یا لوازم نباید یکی از پایه های مثلث را قطع نماید.
- از طریق مثلث هیچ عبور و مرور کلی باید صورت نگیرد.
- اندازه طول هر سه پایه روی هم لازم است مابین ۴ – ۷/۹ متر باشد.
و اما اصولی که برای داشتن آشپزخانه ای ارگونومیک باید رعایت نمایید:
با به کار گرفتن فاکتورها و اصول ارگونومی به روش های مختلف می توانید آشپزخانه ای ارگونومی دشاته باشید که به حفظ سلامتی شما کمک زیادی می کند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله انواع سبک کابینت آشپزخانه را بخوانید.
برداشتن موانع از مسیر میان وسایل
مسیری مثلثی را میان اجاق گاز، سینک و یخچال مدنظر قرار دهید و آن را همیشه از موانع پاکسازی کنید تا آسان ترین دستیابی به هر یک از این فضاها موجود باشد. البته که مثلث ارگونومی از اصول طراحی نمی باشد, ولی روش مناسبی جهت طراحی محیطی کارآمد محسوب می شود.
همچنین غیر از این لوازم امکان دارد شما از سایر لوازم مانند مایکروویو، ماشین ظرفشویی و … به صورت پشت سر هم در آشپزخانه بهره ببرید. می توانید جهت دسترسی آسان تر به آن ها از این اصل ها استفاده کنید. در بیانی کلی موانع را از سر راه دسترسی لوازم بردارید.
ایجاد فاصله ی مناسب میان لوازم و نیمکت ها
در صورتی که فاصله ی میان لوازم زیاد نباشد، فرد دچار حس بد اسیری و بی حوصلگی می کند. اندازه مناسب استاندارد برای میان محیط کار و نیمکت ها باید چیزی حد وسط ۱۰۵ – ۱۲۰ سانتیمتر در نظر گرفته شود. در صورت تمایل می توانید این اندازه را تا ۱۴۰ سانتیمتر نیز بیشتر نمایید.
نچیدن ظرف ها در قسمت بالای ماشین ظرفشویی
ظرف ها را در کابینتی که از همه به ماشین ظرفشویی نزدیکتر می باشد، بچینید. با این کار می توانید ماشین ظرفشویی خود را به آسانی تخلیه نموده، سرعت بیشتری در حرکت خود داشته باشید. در نتیجه عضلات و ستون فقرات شما جهت انتقال و جابجایی ظرف ها کمتر فشار می بیند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مدل آشپزخانه بدون اپن را بخوانید.
تنظیم بلندی صندلی آشپزخانه
بر حسب فاکتورهای استاندارد مورد تحقیق قرار گرفته، اگر صندلی تشما دارای ۹۰ سانتیمتر بلندی باشد, در ستون فقرات افراد بلند قد درد زیاد و جدی به وجود می آورد. پس بهتر است بلندی صندلی را ۹۵ – ۱۰۰ سانتیمتر تغییر داده و در صورت کوتاه قد بودن آن را بر روی اندازه ۸۵ سانتیمتر تغییر دهید. نکته ای که مهم است مد نظر داشته باشید این است که برای داشتن آشپزخانه ارگونومیک از صندلی های دارای قابلیت تنظیم ارتفاع بهره ببرید.
نورپردازی اصولی و مناسب
نورپردازی یکی از اصول اساسی و مهم در هر طراحی و فضایی می باشد که در طراحی آشپزخانه ارگونومیک نیازمند توجه بشتری می باشد. هدف از یک نورپردازی مناسب یعنی موجود بودن نور به اندازه تا موقع کار افراد در آشپزخانه دید خوبی داشته و برای رویت بهتر خم نگردید. اگر کابینت ها و هود مانه رسیدن نور شده و از میزان دید می کاهند, می توانید از منابع نوری در همان مکان بهره ببرید.
تنظیم ارتفاع هود و کابینت با اندازه قد افراد
ممکن است فردی بلند قد و یا حتی متوسط قد هستید که بارها و یا حداقل یک مرتبه سرتان به دستگاه های دیواری همچون هود، کابینت و … برخورد نموده و درد زیادی را متحمل شده اید.
دلیل آن مناسب نبودن فاصله ی میان هود و اجاق گاز و کابینتهای دیواری می باشد. طبق اصل ارگونومی لازم است فاصله میان هود و اجاق گاز ۷۰ – ۷۵ سانتیمتر باشد.
بهره بردن از کفپوش مناسب
با راه رفتن در آشپزخانه پاهای شما که یکی از اعضای مهم بدن شما است, کف آشپزخانه را لمس می نماید. با انتخاب و استفاده زا یک کفپوش نرم حس خوبی را برای پاهای خود در این برخورد رقم خواهید زد. در نتیجه پاهایتان متحمل فشار کمتری موقع راه رفتن و ایستادن می شود.
تطبیق شیر و سینک با فشار آب
در بسیاری از آشپزخانه ها به محض باز شدن شیر آب و برخورد با سینک؛ میزان زیادی از آن به طرف فرد پاشیده می شود که قطعا ناخوشایند است. تکرار این فرایند در طول روز موجب می شود تا رطوبت مستمری ایجاد و مشکلاتی برای سلامتی فرد یا افراد ایجاد کند. ارگونومی در این رابطه پیشنهاد می کند تا یا سینکی با عمق بیشتر را به کار ببرید و یا فشار آب را کاهش دهید.بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: طراحی کافی شاپ کوچک
ارگونومی رنگ در معماری آشپزخانه
رنگها در محیط و فضاهای پیرامون ما از واقعیت و نمودی غیر قابل انکار برخوردارند، آنها به صورت مواد رنگین خالص، تیره، روشن و خاکستری وجود دارند و با نور منعکس شده از سطح اشیاء توسط بینایی انسان درک میشوند و به روی سلسله عصبی، ذهنیت و روان آدمی تاثیر میگذارد. بنابراین، بخشی از تاثیرگذاری رنگها مربوط به نمود و شخصیت مستقل هر رنگ است که از آن میتوان به عنوان قدرت بیان زبان رنگ نام برد.
بخشی دیگر مربوط به وضعیت ذهنی و روانی افراد است. هنرمندان، فالسفه، محققین و روانشناس ها صحبتهای بسیاری راجع به تاثیرات رنگ بر روی انسان کرده اند. امروزه حتی با نوع انتخاب و استفاده از رنگهای مشخص، میتوان به خصوصیات روانی و شخصیت افراد تا حدود زیادی پی برد.
این مقاله بیانگر بخشی از تجربیات و آزمونهایی است که مبتنی بر شناخت رنگها و درک قواعد معماری و طراحی به دور از محدودیتها صورت پذیرفته است. رنگها وضعیت ذهن، تفکر، عالیق و فرهنگ انسان را بازگو میکنند. رنگ در فضاهای داخلی یک ضرورت است، انسان در هر فرهنگ، ملیت و تاریخی که زندگی می کند، آمیخته ای از اعمال و امیال در قالب رفتارهاست.
- بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: طراحی ورودی راهرو اتاق خواب
رفتار رنگ در انجام کارهای مختلف بیشمار است. رنگ در همه جا خود را تحمیل مینماید. بدین صورت رنگ وظیفه استاتیک یا دینامیکی دارد که میتواند خاصیت تزئینی یا تخریبی در معماری داشته باشد. برای ایجاد یک جهتیابی جدید از زمینه نقاشی دیواری امکاناتی وجود دارد که باید مورد استفاده قرار گیرد. در کتب مختلف رنگ شناسی از جمله “کتاب رنگ ایتن” و کتاب “انسان ، معماری و رنگ” ابوالقاسم صدر اطالعاتی در رابطه با ارگونومی رنگها و تدوین فضای معماری داخلی آشپزخانه ، آمده که بصورتی اجمالی در نوشتار ذیل به آن می پردازیم.
رنگ آبی
رنگ آبی دارای شخصیتی آرام، تفکر برانگیز، منطقی، خون سرد، لطیف، قابل اعتماد و پر رمز و راز است و تاثیری آرامبخش روی سیستم عصبی دارد. از آنجایی که رنگ آبی به عنوان کاهنده اشتها عمل میکند،توصیه می شود از این رنگ برای اتاق ناهارخوری و استفاده نشود. از رنگ آبی در آشپزخانهه ای مدرن با وسایل درخشنده و براق استفاده میشود.
متریالهای مدرن و جدید در معماری همانند ورقهای مولتی استایل – کامپوزیت آلومینیوم ترسپا که بافت – های فلزی، کرومیک و تیتانیوم رنگ دارند دارای بالاترین هماهنگی با رنگی آبی هستند و به کارگیری از این متریالها به صورت کادر، لکه و موضوع، هارمونی ویژه ای ایجاد مینماید.جالی فلزی و رنگهای متالیک همراه با آبیهای براق، شیشه و کروم، روشی عالی برای ایدههای طراحی محسوب میشوند که حسی جدید از نوآوری و تکنولوژی را القا می کند.
رنگ سبز
رنگ سبز تداعی کننده طراوت، پاکی و سادگی است. سبز درخشان در یک طیف رنگ ساده هیجان و شادی آفرینی میکند. سبزهای درخشان و روشن حس زیبایی روییدن و نو شدن را القا مینماید. سبزهای لیمویی گزینه مناسب برای آشپزخانه های کوچک است که گرما را در فضا متصاعد میکند.
رنگ بنفش روشن و طیف آبی سبز، مکمل بسیار قوی در طراحی را تشکیل میدهند که در صورت انتخاب این رنگها در کنار هم فضاهای مدرن و خاص را ایجاد مینماید. محیطی بسیار شیک و زیبا نمایان می شود.
قرمز
رنگ قرمز دارای شخصیتی متکی به خود، مسلط به امور، نیرومند، فعال، پرتحرک، سرشار از حس زندگی، سرکش و پرهیجان است و در عین حال این رنگ میتواند آزار دهنده، محرک عصبانیت و آشفتگی آور هم باشد و بر این اساس است که استفاده از آن در هر فضای داخلی تاثیرات ویژه ای را در کاربران فضا ایجاد میکند که باید مورد توجه طرحان داخلی قرار داده شود. به خاطر اثر تحریک کنندگی رنگ قرمز، برای فضاهایی که حرکت و فعالیت در آن مثل آشپزخانه زیاد است مناسب میباشد. و از آنجایی که رنگ قرمز اشتها را زیاد میکند، در رستورانها معموال به کار برده میشود و میت واند یک گزینه خوب برای یک اتاق ناهارخوری رسمی باشد، چراکه احساسات شاداب و معاشرتی را ترویج می کند.
نارنجی
رنگ نارنجی یک رنگ گرم ، شاد و زندگی بخش می باشد. این رنگ به عنوان یک رنگ انرژی زا در نظر گرفته میشود. رنگ نارنجی به طرق گوناگونی شاد به نظر میرسد و مثل زرد تحریک کننده و مانند قرمز مملو از شور و عالقه و نشاط است. از رنگ نارنجی برای اتاق ناهارخوری استفاده می شود.
زرد
رنگ زرد شخصیتی دوگانه دارد. از یک طرف جذاب و محرک است و از جذاب و محرک است و از طرف دیگر شکننده و بیدوام. در حالت خلوص زرد نمادی از ذکاوت و دانایی است، اما به محض رقیق و تاریک شدن نشانه بی اعتمادی، بی خودی و تردید است. زرد رنگی مهاجم و انعطافپذیر است که به سرعت خاموش می شود. هیچ رنگی مثل زرد تزئین یا دکوراسیون را روشن نمیکند. زرد قویترین گزینه برای روشنتر کردن اتاق یا اتاقهایی که رو به شمال قرار دارند میباشد. این رنگ برای آشپزخانه، اتاق ناهارخوری و اتاق های رو به شمال مناسب می باشد.
رنگها معموالً تاثیری مستقیم بر روی آدمی باقی میگذارند. گاهی این تاثیرات خوشایند و گاهی ناخوشایند هستند. ما نیز در مقابل این تاثیرات عکس العمل نشان میدهیم. از تاثیرات مثبت رنگ احساس رضایت میکنیم و از تاثیرات منفی آن دوری میجوئیم. این تاثیر خوشایند به روی اخالق، رفتار و برخورد ما با دیگران موثر است و به ارگونومی فضایی آشپزخانه و فعالیت در آن تاثیر می گذارد.
ارگونومی به معنای تناسب اندازه ها با اندام و روان انسان است . قطعاً جذابترین فضای داخل منزل آشپزخانه است، به خصوص زنان اهمیت ویژه ای برای آشپزخانه منزل خود قائل هستند. متناسب با اندازه آشپزخانه، اغلب خانواده ها صبحانه، نهار و حتی شام خود را نیز در آشپزخانه صرف میکنند. امروزه درک غیرصحیح از طراحی اصولی آشپزخانه باعث اشتباهات فراوانی گردیده است. بدون التفات به ویژگیهای کالبدی و روانی زنان ، نمیتوان انتظار کارامدترین آشپزخانه را منطبق با نیازها و ویژگیهای روانی و فیزیکی آنان داشت. در این میان گسترش زمینه های ارتباط میان رشتهای ارگونومی با معماری این ضرورت را ایجاد میکند تا با لحاظ کردن مفاهیم پایه در طراحی صنعتی و معماری داخلی، امکان افزایش مطلوبیت فضاهای آشپزخانه را فراهم کرد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با اصول طراحی آشپزخانه ارگونومیک آشنا شدید. همچنین از رنگ های آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
