سادهانگارانه است اگر بخواهیم نورپردازی دفتر کار را فقط روشن کردن محیط برای دیدن اشیا بدانیم. چراکه اگر نورپردازی فضای اداری اصولی انجام نگیرد، اثر منفی بر راندمان کاری خواهد گذاشت. همچنین سلامت کارمندان و ایمنی در محیط کار، به نحوه نورپردازی فضای اداری بستگی زیادی دارند. بنابراین لازم است اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار حتما رعایت شوند. البته پیچیدگی و اهمیت نورپردازی فراتر از موارد ذکرشده است.
فهرست مطالب
- اهمیت نورپردازی دفتر کار چیست؟
- انواع نورپردازی چیست؟
- مهم ترین اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار چیست؟
- نورپردازی محیط اداری چه تاثیری بر دکوراسیون می گذارد؟
- آیا خرید تجهیزات اداری هم بر نورپردازی اداری تاثیر می گذارد؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
اهمیت نورپردازی دفتر کار چیست؟
به طور کلی زمانی که شما وارد محل خاصی می شوید، در ابتدا نور آن جا شما را به خود جذب می کند؛ بنابراین باید نور را به عنوان مهمترین و اصلی ترین مورد در دکوراسیون داخلی بدانیم. نور با ایجاد جلوه بیشتر به محیط، باعث زیباتر شدن وسایل موجود می شود. توجه کنید که اهمیت نورپردازی در محیط اداری به قدری زیاد است که افراد هزینه های زیادی را برای آن صرف می کنند. برخی از موارد مهم درباره اهمیت نوپردازی محیط اداری به شرح زیر است:
حفظ سلامت کارکنان
اولین و اصلی ترین اهمیت نورپردازی دفتر کار،حفظ سلامت افراد موجود در آن محیط است. در حال حاضر تحقیقات علمی زیادی وجود دارد که کمبود نور در فضا را عامل اصلی بیماری های سردرد، افسردگی و دیگر بیماری های جسمی مانند ضعیف شدن چشم می دانند. همین موضوع سبب می شود که شما با ایجاد نورپردازی اصولی، مانع از بروز این بیماری ها شوید.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله آشپزخانه و پذیرایی یکسره را بخوانید.
افزایش انرژی محیط
قطعا هیچ کس نمی تواند در محیط تاریک و بدون نور، انرژی و نشاط خوبی را برای کار کردن داشته باشد؛ از همین رو شما می توانید با نورپردازی درست و استاندارد، باعث افزایش انرژی در کارمندان باشید.
افزایش بهره وری کارکنان
کارمندان به طور متوسط باید حدود 7 یا 8 ساعت از روز را در محیط کار بگذارنند. از طرفی جدای از این موضوع، با قرارگیری در محیط به طور طولانی مدت و خسته شدن چشم، بهره وری کارمندان کم کم کاهش پیدا می کند. بنابراین وجود نور کافی در محیط کار این امکان را فراهم می کند که افراد مدت زمان بیشتری را بدون خستگی چشم ها کار کنند.
صرفه جویی در مصرف انرژی
در بسیاری از اداره ها، به دلیل استفاده بی رویه از لامپ های مختلف، مصرف انرژی بیشتر از حد عادی می شود؛ در حالی که اگر این نورپردازی به شکل اصولی و صحیح انجام شود، حتی باعث صرفه جویی در مصرف انرژی هم است.
انواع نورپردازی چیست؟
نورپردازی هایی که در محیط های اداری استفاده می شود، به شکل های مختلفی وجود دارد؛ از همین رو شما می توانید بر اساس نوع دکوراسیون داخلی خود، از انواع نورپردازی های زیر استفاده کنید:
نورپردازی عمومی
به طور کلی متداول ترین نوع نورپردازی اداری، با عنوان نورپردازی عمومی مشخص می شود. فضای کلی اکثر اداره ها به این شکل نورپردازی انجام می گردد. در این نوع نورپردازی، انتخاب منابع نوری اهمیت زیادی دارد؛ بنابراین افراد برای نورپرداری عمومی، اکثرا از منابع نوری سقفی بهره مند می شوند.
توجه کنید که چراغ های سقفی ریلی، پنل های ال ای دی و دیوار کوب ها نقش مهمتری در نور پردازی عمومی دارند. اگر بتوانید نورپردازی عمومی را به طور استاندارد اجرا کنید، قدم بزرگی را برای کاهش استرس و خستگی کارمندان برداشته اید.
نورپردازی متمرکز
این نوع از نورپردازی، بیشتر برای بالای میز اداری کارمندان اعمال می شود؛ چرا که وظیفه متمرکز کردن نقطه خاصی از فضا را به عهده دارد. این نورپردازی می تواند از طریق هالوژن یا چراغ مطالعه خاص باشد؛ اما توجه کنید که باید میزان نور آن ها به طور استانداری باشد.
اکثر افراد هنگامی که به نور مشخصی نیاز دارند، از این نوع نورپردازی استفاده می کنند. توجه کنید که کنترل روشن یا خاموش بودن آن ها به دست خود کارمندان است و بدون وجود منباع نوری متمرکز هم در نور کلی فضا اختلالی ایجاد نمی شود. نورپردازی وظیفه ای صرفا برای افزایش تمرکز کارمندان روی جزئیات است و به وسیله لامپ های هالوژن، آباژور و ریسه های نواری انجام می گردد.
نورپردازی تاکیدی
نمونه دیگری از نورپردازی ها، با عنوان تاکیدی شناخته می شود. از این نوع نورپردازی، بیشتر برای برجسته نشان دادن قسمتی از محیط یا اشیا موجود در آن استفاده می گردد. منابع نوری در نورپردازی تاکیدی، بیشتر روی دیوار یا شیء مشخصی بازتاب داده می شود که اغلب معنادار هستند. اصولا نورپردازی تاکیدی با زاویه خاصی بازتاب داده می شوند و با جسم فاصله مشخصی دارند.
نورپردازی طبیعی
یکی از اصلی ترین و مهمترین نورپردازی ها، استفاده از نور طبیعی خورشید در فضای اداری است. انسان ها به طور ناخودآگاه به نور طبیعی عادت دارند و کارهای خود را با وجود این نور، بهتر انجام می دهند. بنابراین برای اداره هایی که دارای پنجره هستند، استفاده از نورپردازی طبیعی گزینه معمول تری است. البته به دلیل تغییرات نور طبیعی در طول روز، بهتر است که ترکیبی از نور طبیعی و عمومی را اجرا کنید.
مهم ترین اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار چیست؟
کارمندان بیشتر وقت زندگی خود را در دفتر کار میگذرانند، پس باید نورپردازی دفتر بینقص باشد. نور بر ارگونومی (چگونگی ارتباط انسان و فضای کار) به شدت اثرگذار میباشد. لازم است با رعایت برخی اصول، هماهنگی بین نوع فضای کار و نحوه نورپردازی آن به وجود آید.
بررسی پلان و طراحی دفتر کار
بسیاری از افراد تصور میکنند خرید لوازم نورپردازی، نخستین گام برای نورپردازی فضای اداری است. اما صبر کنید، یک مرحله مهم جا افتاده است. اگر میخواهید همه اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار اجرا شود، همیشه اول باید پلان دفتر کار را بررسی کنید. پلان یا نقشه دفتر کار دیدگاهی کلی از اتاقهای ساختمان، ارتباطشان به هم و اندازه فضاها به دست میدهد.
بدون بررسی پلان، چینش نورها هرگز هماهنگی لازم را نخواهد داشت. هماهنگ نبودن نورها درست به همان اندازه آسیبزا است که توجه نکردن به کیفیت هنگام خرید لوازم روشنایی.
تعیین نور سقف
نگرانکنندهترین مسئله در میان اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار همین نور سقف است. نور سقف مهمترین منبع نور برای کارمندان و اثرگذارترین نور روی آنها محسوب میشود. نخست آنکه لامپ های سقفی باید آنقدر متعدد و روشن باشند که هیچ کجای فضای دفتر کمنور نماند؛ اما نه آنقدر روشن که چشم کارمندان را بزنند.
دوم آنکه جهتشان نباید مستقیم به چشم کارمندان بخورد، بهجز برخی چراغ های کمکی کمنور یا چراغهایی که نور را پراکنده میکنند و مستقیم نیستند. اگر روشنایی منبع نور سقفی خیلی زیاد است، آن را مستقیما بالای میز کارمند نگذارید. همچنین میتوانید با خرید قاب مهتابی یا لامپ، جهت نور را تنظیم کنید.
استفاده از نور طبیعی
ثابت شده است که هر چه نور طبیعی (آفتاب) بیشتری در فضای کار استفاده شود، راندمان کارکنان بالاتر میرود. استفاده از نور طبیعی، مصرف برق را نیز کاهش میدهد. بنابراین همیشه نخست، بیشترین استفاده را از نور طبیعی کنید و سپس به سراغ نور مصنوعی بروید. جهت نور طبیعی هرگز نباید چشم کارمندان را بزند. از همان مرحله طراحی پلان دفتر کار باید به این موضوع توجه داشت. اما پس از ساخت نیز با رعایت اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار میتوان به این هدف دست یافت.
برای مثال، موقعیت و جهت میز کارمندان را میتوان به دور از تابش مستقیم آفتاب تعیین کرد. اگر بهناچار میزهای کارمندان تا حدودی تحت تابش بیش از حد نور طبیعی باشند، آنگاه استفاده از پردههای قابل تنظیم، یک راهکار عالی است. از سوی دیگر، میتوان با استفاده پنلهای خورشیدی بخشی از برق دفتر را تامین کرد.
تعادل بین نور طبیعی و مصنوعی
به دلیل پیچیدگی دفاتر مدرن، شاید امکان استفاده از نور طبیعی در همهجای فضای دفتر کار نباشد. در این صورت، بهتر است نور مصنوعی ما بیشترین شباهت را به نور طبیعی داشته باشد. حرارت رنگ نور مصنوعی میبایست با این هدف تعیین شود. متخصصان نورپردازی میگویند بهترین میزان حرارت رنگ نور ۵ هزار تا ۷ هزار کلوین است.
در روزهای تاریک سال مانند زمستان، خوب است که شدت نور داخل دفتر را افزایش دهید. اینگونه میتوانید انرژی کارمندان داخل دفتر را بالا نگه دارید. روشن بودن فضا در روز را جزء اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار دانستهاند، زیرا ساعت زیستی بدن را تنظیم خواهد کرد و از اختلال خواب جلوگیری میکند.
تفاوت نورپردازی فضاهای مختلف در دفتر کار
اتاقهای گفتگو یا کنفرانس باید دارای نور محیطی باشند؛ نوری که غیرمستقیم و بازتابی است، کم نیست اما نسبت به فضاهای فعالیت کاری کمتر است. زیرا در این اتاقها کار زیادی روی میز انجام نمیشود. در فضاهایی که نوشتن روی کاغذ یا خواندن متن زیاد انجام میشود، نور باید روشن و مستقیم باشد. البته اگر کارمند بیشتر با رایانه کار میکند، باید از نور محیطی (روشن ولی غیرمستقیم) استفاده کرد. چراکه صفحه رایانه به خودی خود به چشم او فشار میآورد و نباید نور مستقیم دیگری به چشمش بخورد.
نورهای گرم و روشن که مبتنی بر نور سفید هستند، کارمندان را بیدار و پرانرژی نگه میدارند. بنابراین برای فضای اصلی کار مناسبتر هستند. از سوی دیگر، نورهای کمتوان و سرد خوابآور و آرامشبخش هستند. از این نورها در اتاقهای استراحت، پذیراییها یا اتاقهای ملاقات خصوصی استفاده کنید. البته این نورها برای فضای پذیرش مهمان، غذاخوری و نشیمنهای دفتر نیز مناسب هستند. بهترین حرارت رنگ نور در این فضاها برابر با ۲۷۰۰ کلوین است.
توجه به سایهها و خلاها
هر جا نور هست، سایه هم هست. یکی از اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار حذف سایهها است. همواره لابهلای نورهای دفتر کار بگردید و ببینید کجا تاریکتر است. همانجا نورهای تکمیلی نصب کنید، بهویژه در فضای اصلی کار که حساستر است. حواستان به جهت نور باشد تا میزان سایه روشن درست شود.
همچنین میتوانید از نورپردازی اصلاحی استفاده کنید. یعنی کنار قسمتهایی که نور زیاد است، لامپ های بسیار روشن بگذارید تا اثرش خنثی شود. نورپردازی اصلاحی راهی برای ایجاد هماهنگی بین انواع نور داخل دفتر است، از نور طبیعی گرفته، تا لامپ های دفتر و نور صفحات مانیتور. بدین ترتیب از ایجاد خستگی و عارضههای چشمی جلوگیری میشود.
قابلیت تنظیم نور
ضروری است که بتوانیم نور دفتر را در صورت نیاز، کم و زیاد کنیم. مثلا ممکن است زمان استراحت عصرگاهی کارمندان فرا برسد. در این زمان لازم است که شدت نور کم شود و امکان آسایش برای آنها فراهم گردد. اگر کارمندان شبکار داریم، باید بتوانیم نور داخل را روی رنگ گرمتر نگه داریم. زیرا رنگ نور مانیتور، آبی و سرد است و نور محیط باید آن را خنثی کند. بدین منظور میتوانیم کلیدهای مختلف برای هر دسته از نورهای دفتر کار در نظر بگیریم یا میتوانیم لامپ دیجیتال قابل تنظیم بخریم.
استفاده از نور مخصوص ازجمله اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار است که نباید از قلم انداخت. اینها نورهایی هستند که دقیقا مناسب برای وظایف کاری یک کارمند طراحی شدهاند. کارمند میتواند این نورها را در مواقع نیاز روشن یا خاموش کند. همچنین میتوان از انواع چراغ رومیزی مانند چراغ مطالعه در محیط کار بهره برد.
استفاده از لامپ های ال ای دی (LED)
امروزه بسیاری از ادارات از لامپ های فلورسنت یا همان لامپ های مهتابی قدیمی استفاده میکنند. زیرا ارزانتر هستند. اما این لامپها میتوانند اثر منفی بر سلامت کارمندان بگذارند. مهتابیها نورشان بیش از حد زیاد است و کارمندانی را که چشم حساس یا میگرن دارند، آزار خواهند داد. اگر انسان برای مدت طولانی در معرض نور لامپ های فلورسنت قرار گیرد، خوابش مختل خواهد شد و دچار خستگی مفرط میشود. همچنین مهتابیها فضای دفتر کار را گرم میکنند؛ بهویژه در مورد دفترهای کوچک، این مسئله مشکلساز خواهد شد.
لامپ های فلورسنت گاه سروصدای زیادی هم ایجاد میکنند. وقتی تعداد لامپها و صدایشان بالا برود، واقعا آزاردهنده خواهند شد. همچنین لامپ های قدیمیتر به دلیل ایجاد حرارت میتوانند محیط دفتر کار را گرم کنند. اما لامپ ال ای دی چنین مشکلاتی را ندارد. در ضمن، مصرف برقش بسیار کمتر است و هزینه برق دفتر کار را پایین میآورد.
توجه به شاخص لامپ
همانطور که میدانید، نور میتواند رنگ اشیا را تا حدودی متفاوت جلوه دهد. خوب است هنگام نورپردازی دفتر کار، حتما به شاخص تجسم رنگ (CRI) منبع نور توجه کنید. هرچه این شاخص مطلوبتر باشد، منبع نور، محیط و اشیا را واقعیتر نشان خواهد داد. همچنین ثابت کردهاند که هرچه شاخص تجسم رنگ یک منبع نور بهتر باشد، فشار کمتری به چشمان انسان میآید. بهترین میزان CRI را بین ۸۵ تا ۹۰ عنوان کردهاند.
شاخص بعدی، لوکس (lux) نام دارد. لوکس عبارت است از میزان روشنایی در واحد سطح. یعنی یک منبع نور با فاصله معین از یک سطح (مثلا یک مترمربع از کف دفتر) چقدر میتواند آن را روشن کند. مقدار لوکس هم به شدت نور منبع و هم به فاصله آن از محل موردنظر بستگی دارد. حداقل مقدار لوکس در دفتر کار میبایست برابر با ۵۰۰ باشد.
اصول زیبایی شناسی
اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار را نباید صرفا محدود به کاربرد حرفهای یا سلامت دانست. نور نقش مهمی در زیبایی نیز ایفا میکند. اگر میخواهید اعتبار برندتان را بالا ببرید، نورپردازی باید جلوه اصیلی به فضای دفتر کار بدهد. لامپهای ال ای دی در رنگها و انواع مختلف موجود هستند. میتوانید با قرار دادن انواع لامپ ال ای دی در گوشه و کنارها، استایل دفتر را به دلخواه تغییر دهید.
سعی کنید نورپردازیتان چه از نظر رنگ و چه از نظر جهت، با دکوراسیون دفتر کار همخوانی داشته باشد. همچنین تا جای ممکن با لوگوی برند و تم کارتان هماهنگ طراحی شود. این کار بیشتر بستگی به خلاقیت مسئول طراحی نور دفتر کار دارد. برای مثال، میتوانید از لوستری استفاده کنید که رنگش مطابق با لوگوی برند شما است یا در راهروها، نورهای رنگی مطابق با تم فعالیتهایتان قرار دهید.
مشارکت با کارمندان
همیشه باید نظر کارکنان را در مورد اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار پرسید. شاید شدت نوری که طراح مناسب دانسته است، از نظر کارکنان بیش از حد زیاد یا بیش از حد کم باشد. شاید هم برخی کارکنان دارای شرایط جسمی خاصی هستند که باید شدت نور برای آنها تغییر داده شود. مانند افرادی که ضعف بینایی دارند یا دچار سردرد مزمن هستند.
در غیر این صورت، نخواهند توانست به خوبی فعالیت کنند. میتوان هر چند وقت یک بار با پرسشنامه نظر کارمندان را پرسید.
نورپردازی ایمنی
برخی از اصول نورپردازی در طراحی دفتر کار را هرگز نباید نادیده گرفت. مانند تابلوهای ایمنی، تابلوهای راهنمایی جهات، تابلوهای ورود و خروج ساختمان و مواردی از این قبیل. اینها باید جایی قرار گیرند که بیشترین دید را از نقاط مختلف دفتر کار داشته باشند. همچنین همیشه باید روشن بمانند، حتی در مواقعی که برق دفتر قطع شده است.
میتوان آنها را به برق اضطراری متصل نمود یا تابلوهای خروج و ورود و ایمنی را که قابلیت روشنایی با باتری و به صورت شارژی دارند، به کار برد. جهت حفظ امنیت، روشن کردن محوطه خارج از دفتر و ساختمان آن را نیز هرگز فراموش نکنید، بهویژه برای درب اصلی و پشتی و محوطه پارکینگ.
توجه به قوانین نورپردازی دفتر کار
هر کشوری قوانین مخصوص به خودش را برای نورپردازی دفتر کار دارد. برای مثال، طبق قوانین لازم است حداقل روشنایی محیط کار تامین باشد. مقدار حداقل روشنایی بر اساس موقعیت دفتر کار، اندازه آن و غیره در قوانین تعیین میشود. حواستان باشد که هنگام خلاقیت به خرج دادن، قوانین نورپردازی دفتر کار در ایران را زیر پا نگذارید.
نورپردازی محیط اداری چه تاثیری بر دکوراسیون می گذارد؟
شاید با خود بگویید وجود نور در محیط کار، تنها باعث روشن تر شدن فضا می شود؛ اما جالب است بدانید که حتی زیبایی دکوراسیون داخلی اداره شما هم به نوع نورپردازی آن بستگی دارد. شما می توانید با نورپردازی درست، به مبلمان اداری خود هم جلوه خاصی هدیه دهید. اگر به دنبال تاثیرات نورپردازی بر دکوراسیون داخل هستید، موارد زیر را بررسی کنید:
بزرگتر نشان دادن فضا
برخی از اداره ها، دارای فضای بسیار کوچک و تاریک هستند. استفاده از نورپردازی درست باعث می شود که شما فضای اداری خود را بزرگتر از آن چیزی که هست، جلوه دهید. همچنین حتی اگر دیوارها و صندلی اداری شما هم رنگ تیره و کدری دارد، با استفاده از نورپردازی می توانید آن ها را روشن تر قبل کنید.
برجسته سازی وسایل اداری
در هر اداره حتما از وسایل خاصی برای تزئیین و زیبایی بیشتر استفاده می شود. از طرفی شاید شما بخواهید که تابلوی افتخارات شرکت خود را برجسته تر از تمامی اشیا موجود در محیط نشان دهید. اگر نورپردازی به صورت هدف دار انجام شود، برخی از وسایل اداری دکوراسیون اداری شما بسیار خاص تر جلوه داده می شود.
نمایش هماهنگی بین اجزای اداری
زمانی که شما نورپردازی مناسبی برای محیط کار خود داشته باشید، می توانید ناهماهنگی بین رنگ های موجود در اشیا اداری را هم از بین ببرید. تابش نور استاندارد بر وسایل تیره باعث روشن تر شدن آن ها می شود. از طرفی نور ملایم به وسایل خیلی روشن و براق هم باعث ایجاد هماهنگی با وسایل تیره تر است؛ بنابراین زیبایی دکوراسیون بیشتر از قبل می گردد.
آیا خرید تجهیزات اداری هم بر نورپردازی اداری تاثیر می گذارد؟
از ابتدای مقاله تا کنون، بیشتر درباره تاثیر نورپردازی بر دکوراسیون اداری صحبت کردیم؛ در حالی که تمامی اجزا در کنار یکدیگر شما را به نتیجه دلخواه خود می رسانند. قطعا تنها وجود نور مناسب محل کار، باعث زیبایی دکوراسیون نمی شود. اگر شما از میز کنفرانس و دیگر تجهیزات اداری زیبا و باکیفیت استفاده نکنید، قطعا تمامی هزینه های شما هم در این باره از بین می رود.
- بیشتر بخوانید: دکوراسیون کافی شاپ ساده
بنابراین اگر به دنبال بهترین و شیک ترین تجهیزات اداری مانند میز کارگروهی هستید، می توانید از محصولات شرکت ساجیران دیدن کنید. این شرکت ارائه کننده انواع میز و صندلی اداری و دیگر لوازم مهم مانند پارتیشن اداری است که به شما در زیبایی دکوراسیون اداری کمک می کند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با نورپردازی دفتر کار آشنا شدید. همچنین از اصول و اهمیت آن در محیط اداری آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
زیرا باعث می شود کارمندان کمتر خسته شوند و کارکرد آن ها بیشتر شود و فضای بهتری برای دفتر کار به وجود می آید.
زیرا نصب غلط نورپردازی ممکن است باعث به وجود آمدن اتصالی شود و علاوه بر چراغ های نورپردازی، دیگر وسایل هم آسیب می بینند.